Πρωτογενές Έλλειμμα €33 εκατομύρια κάθε μέρα

Γίνεται μεγάλη συζήτηση για το Ελληνικό χρέος. Η σημερινή ευρωπαϊκή διάσκεψη ενέτεινε την τάση αυτή, δεδομένου ότι οι συζητήσεις αλλά και τα μέτρα που ανακοινώθηκαν, αφορούν ακριβώς σ' αυτό.

Το δημόσιο χρέος είναι βέβαια δυσθεώρητου ύψους, και πολύ δυσεπίλυτο πρόβλημα, ακόμα και μετά τις σημερινές αποφάσεις που το βελτιώνουν αισθητά (πόσο ακριβώς δεν μας είπαν ακόμα).

Δυστυχώς υπάρχει άλλο σημαντικότερο πρόβλημα της ελληνικής οικονομίας, αυτό του Πρωτογενούς Ελλείμματος. Πρωτογενές Έλλειμμα = Έσοδα - Έξοδα, χωρίς στα έξοδα να συνυπολογίζεται η εξυπηρέτηση του χρέους, επομένως όσο θα ήταν το Έλλειμμα αν μας χάριζαν ολόκληρο το χρέος. Δείχνει δηλαδή πόσα παραπάνω ξοδεύει το κράτος απ' αυτά που εισπράττει, ακόμα κι αν το χρέος ήταν μηδέν! Όσο υπάρχει πρωτογενές έλλειμμα, το χρέος αυξάνεται κάθε χρόνο, όχι μόνο κατά τους τόκους, αλλά και κατά το πρωτογενές έλλειμμα επιπλέον. Για να μειώνεται το δημόσιο χρέος, χρειάζεται πρωτογενές πλεόνασμα μεγαλύτερο από το ποσό των τόκων του χρέους, ώστε να αποπληρώνεται έστω και μικρό κομμάτι από το κεφάλαιο.

Το πρωτογενές έλλειμμα είναι ένα θέμα που εμείς οι Έλληνες χρειάζεται απαραίτητα, και μόνο εμείς μπορούμε, να λύσουμε με συνδυασμό αυξήσεων των δημοσίων εσόδων και μειώσεων των δημοσίων δαπανών. Ο υπολογισμός του με βάση τον προϋπολογισμό του 2011, που ετοιμάστηκε με μεγάλη επιμέλεια από την Δάφνη Μανουσάκη, φαίνεται  στις παρακάτω εικόνες:

Δυστυχώς με τα μέχρι τώρα στοιχεία της εκτέλεσης του προϋπολογισμού, η τάση του πρωτογενούς ελλείμματος είναι αυξητική γιατί και τα έσοδα είναι μειωμένα και οι πρωτογενείς δαπάνες αυξημένες έναντι των προβλέψεων του προϋπολογισμού που εμφανίζονται παραπάνω.

Το πρωτογενές έλλειμμα χρηματοδοτείται υπό κανονικές συνθήκες, όπως και το σύνολο του ελλείμματος, από πρόσθετο δανεισμό. Αν δεν βρίσκονται καινούρια δανεικά, το πρωτογενές έλλειμμα μηδενίζεται αυτόματα την ίδια στιγμή, ακόμα κι αν το χρέος διαγραφεί ολόκληρο ταυτόχρονα! Αυτό γιατί το δημόσιο απλούστατα δεν μπορεί να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις του. Είναι νομίζω ευνόητη η κοινωνική αναταραχή και τα φοβερά προβλήματα που συνεπάγεται ένας τέτοιος ακαριαίος και χαοτικός μηδενισμός του πρωτογενούς ελλείμματος. Αυτός είναι ακριβώς και ο λόγος που χρειάζεται να το έχουμε όλοι οι Έλληνες στο μυαλό μας συνεχώς. Και αυτό ακριβώς είναι που κινδυνεύουμε να συμβεί αν δεν 'πάρουμε την επόμενη δόση μας' από την Τριμερή.


Το ύψος του πρωτογενούς ελλείμματος αυτή την στιγμή είναι γύρω στα €12 δισ. τον χρόνο. Πρόκειται για αριθμό εξωφρενικό. Ισοδυναμεί, με στοιχεία του 2008 (σελ. 8), με τους μισθούς περίπου 300.000 υπαλλήλων ΔΕΚΟ ή περίπου 424.000 μισθωτών του δημοσίου, ή περίπου 600.000 αντίστοιχων μισθωτών του ιδιωτικού τομέα! Είναι περίπου €33 εκατομύρια την ημέρα, πάνω από €1 εκατομύριο την ώρα! Αν προσπαθούσατε να το παρακολουθήσετε μετρώντας φωναχτά, είναι απολύτως αδύνατον. Θα έπρεπε να μπορείτε να μετρήσετε κάθε δευτερόλεπτο μέχρι το 380. Σημειώστε δε ότι δεν μειώθηκε από τις συμφωνίες που μόλις ανακοινώθηκαν, ούτε κατά ένα λεπτό! Οι συμφωνίες μείωσαν το χρέος, αλλά και το συνολικό έλλειμμα, επομένως είναι πολύ θετικές. Το πρωτογενές έλλειμμα όμως το αφήνουν ανέγγιχτο και είναι ένα πρόβλημα που χρειάζεται να λύσουμε μόνοι μας.

Ο λόγος των δανειακών συμβάσεων που τόσο δίκαια έχουν προκαλέσει τόσο μεγάλη αναστάτωση και συζητήσεις, του Μνημονίου πέρισυ και του Μεσοπρόθεσμου πρόσφατα, είναι ακριβώς ότι το Ελληνικό δημόσιο βρέθηκε σε αδυναμία να δανείζεται. Οι εταίροι (η Τριμερής ή Τρόικα) ήθελαν να αποφύγουν Ελληνική χρεοκοπία για τους δικούς τους λόγους, κυρίως για να αποφύγουν σοβαρούς κλυδωνισμούς στην Ευρωζώνη και στην παγκόσμια οικονομία. Η Ελληνική κυβέρνηση κι εκείνη ήθελε να αποφύγει την χρεοκοπία, κυρίως για να μην χρειαστεί να μηδενιστεί το πρωτογενές έλλειμμα ακαριαία, αλλά σταδιακά και ορθολογικά, ώστε οι αρνητικές κοινωνικές συνέπειες να είναι καλύτερα ελεγχόμενες.

Ακούγονται πολλές φωνές για διαγραφή του χρέους. Εκείνοι που το προτείνουν δεν έχουν εξηγήσει καθόλου πειστικά μέχρι τώρα, πώς θα διαχειρίζονταν τον ακαριαίο μηδενισμό του πρωτογενούς ελλείμματος.

Από την σκοπιά των δικαιωμάτων των φορολογούμενων, ο μηδενισμός αυτός θα ήταν μάλλον θετικός, γιατί αυξήσεις στην φορολογία χρειάζονται πάντα χρόνο για να αποδώσουν, επομένως ο ακαριαίος μηδενισμός του πρωτογενούς ελλείμματος μπορεί να επιτευχθεί σχεδόν αποκλειστικά με μείωση δαπανών (ελεγχόμενες ή ανεξέλεγκτες de facto), που θα ελάφραινε τους φορολογούμενους από το μελλοντικό βάρος του συνεχώς αυξανόμενου χρέους. Δεν είναι όμως λύση που την βλέπουμε θετικά, ακριβώς λόγω των πολύ έντονων αρνητικών κοινωνικών συνεπειών της.

Λοιπόν; Εσείς ποιές δαπάνες θα κόβατε για να μηδενιστεί εν μια νυκτί το πρωτογενές έλλειμμα; Χρειάζεται για κάθε μέρα του χρόνου να εξοικονομήσετε €33 εκατομύρια!